Gelijkmoedigheid
Ook op de werkvloer zijn onze oordelen soms sneller dan onze gedachten.
Natuurlijk kunnen wij niet zonder oordelen leven. Wijs onderscheid maken is nodig om moeilijke keuzen te kunnen maken. Niettemin lijkt oordelen ons af en toe wel heel makkelijk af te gaan en de vraag is waar al deze oordelen op gebaseerd zijn. De waarnemingen die we doen lijken vaak eerder waarmeningen, niet gebaseerd op een helder zien van wat relatief werkelijk of waar is, maar op onbezonnen voor- en afkeuren. Deze zijn sneller aangeleerd dan afgeleerd en vooral gericht op het wegzetten van een ander als bron van wat er mis is in de wereld. Dat lucht op, maar niet voor lang. Vaak zijn we onze eigen concepten en oordelen niet eens gewaar, laat staan dat we zien wat voor effect ze hebben op het welzijn van een ander en ook onszelf.
Zelfreflectie en in contact staan met wat er in je lichaam en geest allemaal omgaat kan confronterend zijn, maar is tegelijkertijd de grootste burn-out preventie. Het was daarom ook moedig dat de leden van het managementteam van Latexfalt deze uitdaging aangingen toen ik, nota bene op de dag van de verkiezingen, een workshop over ‘gelijkmoedigheid’ kwam geven. Misschien geen onderwerp dat je in de wereld van een petrochemisch bedrijf zou verwachten, maar toch verrassend relevant.
Allemaal oordelen we en staan we onder druk door de oordelen van anderen. Onbesproken verwachtingspatronen die we aan onszelf en anderen opleggen zorgen voor veel stress. De algemene tendens is hollen, hollen en maar doorgaan, almaar bezig blijven en doen. De Raad Volksgezondheid en Samenleving is niet voor niets bezorgd over de mentale staat van de Nederlander en spreekt in het rapport ‘Op de rem’ van een hypernerveuze samenleving, die gebaat zou zijn bij verbinding, verscheidenheid en vertraging. Met een blik van gelijkmoedigheid naar onszelf en naar de ander kijken, opent een ruimte die uitnodigt tot begrip en compassie, een grotere helderheid en medemenselijkheid.
Gelijkmoedigheid moet vooral niet verward worden met onverschilligheid. Onverschilligheid doorsnijdt verbinding en schept afstand. Dat zien we al genoeg. Gelijkmoedigheid legt juist de relatie tussen uitersten en verbindt polen en wat zich daartussen bevindt. Precies dit opent de mogelijkheid voor wijs onderscheid maken. De workshop bij Latexfalt eindigde met de uitnodiging elkaar te zien als gewoon mensen, die net als jij gelukkig willen zijn en lijden liever vermijden. Misschien zijn we op het eerste of zelfs tweede gezicht heel verschillend zijn, maar - nadat we onszelf even de ruimte laten om die spontaan opkomende oordelen niet onmiddellijk te geloven - is er toch ook zoveel overeenkomst en verwantschap te ontdekken, dat we ook eigenlijk best goed met elkaar om kunnen gaan. We zitten nu eenmaal samen op deze planeet, samen in dit land en samen op een kantoor, in een bedrijf, organisatie of familie. We kunnen en zullen het ook samen moeten kunnen rooien.
